Leonardus Hugeus Bronsema Lieuwens (1812-1848).
Leonardus Hugeus Bronsema Lieuwens (1812-1848).
Leonardus Hugeus Bronsema Lieuwens is geboren op 11-06-1812 in Oldeholtpade (Heerenveen). Hij is een zoon van Hillebrand Andreas Lieuwens (1786-1840) en Anna Hommes.
Leonardus volgde naar alle waarschijnlijkheid evenals zijn oudere broer Andreas Jacobus de Latijnse school in Groningen en heeft daarna een apothekersopleiding gevolgd.
Evenals zijn broer Andreas Jacobus heeft hij in 1831 deel uit gemaakt hebben van de vrijwillige Flankeurs der Groninger Hogeschool en van het Franeker Atheneum in de 10 daagse veldtocht tegen de Belgische opstand.
Meer verhaal over de veldtocht en de studenten vrijwilligers komt in een apart verhaal.
Leonardus huurt op 15 mei 1838 als hij 26 jaar is de winkelruimte op de Lindegracht 39 in Heerenveen en begint daar als apotheker / wijnhandelaar. Op dezelfde plaats was tot 2010 nog steeds een apotheek gevestigd. Een paar deuren verder op de Lindengracht woont Dievertje Biersma, zij is iets jonger, dochter van de griffier in Heerenveen, een goede partij. Zij trouwen op 20-05-1840, hij 27 jaar en zij 21 jaar.
Zij kregen drie kinderen:
Hillebrand Andreas Lieuwens, geboren 31-08-1841 in Schoterland Heerenveen, overleden in 1928 Scheveningen
Gesina Hendrica Anna geboren 30-10-1844 en overleden 1-3-1850 in Heerenveen
Hendrika Anna Gesina geboren op 03-03-1847.
De zaken gaan goed want op 14 juli 1840 staat een advertentie in de Leeuwarder Courant dat de heer L.H. Bronsema Lieuwens, Apotheker en Wijnhandelaar te Heerenveen, verlangt zo spoedig mogelijk een bediende, bij voorkeur een geëxamineerd Apotheker.
Er stond iets later ook een advertentie in de Leeuwarder Courant dat bij Lieuwens & Comp. te Heerenveen Punsch Siroop verkrijgbaar is gesteld, het kost 1 gulden; 1,20 gulden en 1,50 gulden per fles.
Op 15 mei 1843 koopt Leonardus voor 2.500 gulden het huis waar de apotheek op de Lindegracht is gevestigd. In de koopacte van het onroerend goed staat vermeld dat hij een dominees zoon is uit Idaard en dat hij bij de Belgische opstand in 1830 als student-vrijwilliger is uitgetrokken.
Interessant is hier zijn handtekening te zien. Zijn handtekening lijkt op die van zijn vader Hillebrand Andreas en ook op die van zijn grootvader Andries Lieuwens.
Hij is na een ziekte van 4 weken op 6 september 1848 overleden, hij was pas 36 jaar oud. Zijn vrouw Dievertje blijft achter met drie kleine kinderen, zij is op dat moment 29 jaar. Zij besluit om de apotheek voor te zetten, maar dat kan alleen met een bevoegde waarnemer, een provisor, een apotheker die alle wettelijk vereiste examens heeft afgelegd. Zij plaatste daarom op 12 december 1848 een advertentie in de Leeuwarder Courant.
Henri Jean de Richemont heeft hierop gesolliciteerd en hij is aangenomen. Henri was in 1827 geboren in ‘s-Gravenhage maar woonde in Rotterdam. Hij was 21 jaar, 8 jaar jonger dan Dievertje. De familie Biersma, de ouders van Dievertje woonde een paar deuren verder aan de Lindegracht en de geschiedenis herhaalt zich, Henri ontmoette de jongere zuster van Dievertje Egberta Maria Biersma, zij was van zijn leeftijd. In december 1852 weet Dievertje dat haar zuster met Henri gaat trouwen en dat ze naar Rotterdam zullen verhuizen en op 14 januari 1853 staat in de Leeuwarder courant opnieuw een advertentie van de Weduwe L.H.B. Lieuwens in Heerenveenvoor voor een provisor per 1 februari 1853 in de apotheek.
Henri Jean de Richemont en Egberta Maria Biersma trouwen op 27 maart 1853 in Heerenveen. De jonge familie Richemont – Biersma beide 26 jaar vestigt zich in Rotterdam om daar een eigen apotheek te beginnen op de Leuvehaven 3.206. Deze apotheek ontwikkelt zich tot de Rotterdamse apotheek geheel gericht op zeevarenden, het wordt wel de “Londen”apotheek genoemd.
De bewoners in deze buurt in Rotterdam aan de Maas zijde konden gebruik maken van het Maas water dat door vloeiputten en buizen hun huizen binnen kwam. Dit deel van Rotterdam werd de Waterstad genoemd. Hier was het niet zo ongezond als in de binnenstad.
De familie Lieuwens-Biersma in Heerenveen houdt goed contact met het Rotterdamse gezin, Herman Biersma, een broer van de twee zusters gaat in Rotterdam op bezoek en komt daar op 7 januari 1854 te overlijden op 18 jarige leeftijd waarschijnlijk door de cholera epidemie, nog geen jaar nadat zijn zuster in Rotterdam was komen wonen.
Ook Dievertje is daar op bezoek geweest, want ze maakt kennis met de buurman John F. Metzelaar, timmerman, architect, hij woonde vlak bij op de Leuvehaven 1, 211.
Zijn vrouw was op 2 oktober 1854 overleden, waarschijnlijk ook aan de cholera of in het kraambed. Hij had 4 kinderen thuis. Dievertje en John zijn van dezelfde leeftijd beide 36 jaar, ze vonden elkaar en trouwen op 27-7 1855 in Heerenveen. Haar vader is daarbij getuige.
Twee dagen later op 29 juli verhuist ze naar Rotterdam en is daar op 29-8-1855 ingeschreven bij de gemeente. Haar dochter Hendrika Anna Gesina Lieuwens (8 jaar) en haar zoon Hillebrand Andreas Lieuwens (14 jaar) verhuizen natuurlijk mee naar Rotterdam.
Op 13 april 1855 wordt de apotheek op de Lindegracht te koop aangeboden,
Eene APOTHEEK en WIJNHANDEL, met het huis waarin die zaken gedurende zeventien jaren met het beste succes zijn uitgeoefend en nog worden voortgezet. Men is ook niet ongenegen genoemde affaires afzonderlijk over te doen. De verkoop lukt niet maar de onderneming wordt wel voort gezet want op 26 juli 1855 bedankt ze in een advertentie voor het genoten vertrouwen en worden de zaken warm aanbevolen want ze worden doorgezet in het belang van haar kinderen.
In juli 1856 wordt het onroerend goed geveild, op het huis is 3400 gulden geboden en op de apotheek opstand 430 gulden.
In juli/augustus 1856 wordt het pand verkocht door Dievertje Biersma, weduwe Bronsema Lieuwens en haar tweede echtgenoot Johan Frederic Metzelaar, architect te Rotterdam, voogdes en medevoogd over de kinderen Hillebrand Andreas en Hendrika Anna Gesina Lieuwens met als getuige Roelof Biersma (vader van Dievertje), griffier bij het kantoor arrondissement Heerenveen als toeziend voogd.
Erg mooie verhalen!! Vraag: waar komt opeens die naam Bronsema vandaan?
Vriendelijke groet
A.J.Bronsema